Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı, eğitim gerektiren her bir çocuk için yazılı olarak hazırlanan; bireyin, ailenin, öğretmenin ihtiyaçları doğrultusunda destek eğitim hizmetlerini içeren özel eğitim programıdır. Özel gereksinimli bireyin gelişimi veya ona uygulanan programın gerektirdiği disiplin alanlarında (öz bakım, akademik beceriler, sosyal beceriler, iletişim vb.) eğitsel gereksinimlerini karşılamak üzere uygun eğitim ortamlarından (okul, özel eğitim okulu, özel sınıf, mesleki eğitim merkezi vb.) ve destek hizmetlerden (kaynak oda, sınıf-içi yardım, dil ve konuşma terapisi, fiziksel rehabilitasyon vb.) en üst 9 düzeyde yararlanmasını öngören yazılı dokümandır. Bu doküman aile, öğretmen ve ilgili uzmanların iş birliği ile planlanır ve bireyin ailesinin onayı ile uygulanır.
Bireyselleştirilmiş eğitim programı, kişinin ihtiyaçlarına göre yapması gereken eylemlerini ve alt basamaklarını nasıl, kiminle, nerede, hangi sürede yapılacağını gösteren bir akış planıdır. Bu tanımdan hareketle BEP özel eğitime ihtiyaç duyan bireyin; bedensel, toplumsal, duyuşsal, bilişsel, dil, iletişim gibi alanlarda yapabildiklerini dikkate alarak, yetersizliği olan kişinin yaşına göre toplumsal normların beklediği davranışları göstermesi için gerekli ek eğitsel yaşantıların, ortamların, görev alacak kişilerin çalışma sürelerinin gösterildiği planlardır.
BEP NE DEĞİLDİR?
• Bireysel çalışma kâğıtları değildir.
• Yalnızca öğretmeni ilgilendiren bir çalışma programı değildir.
• Sınıfta problem olarak görülen öğrenciden kurtulma aracı değildir.
• Bireyi özel olarak etiketleyen bir karar dosyası değildir.
• Öğrencinin yalnız akademik performansıyla ilgilenen bir gelişim yada kayıt tablosu değildir.
• Öğretmene ve aileye ek yükler getiren bir ekonomi programı değildir.
• Öğrenciye yapabildiklerinden daha fazla ödev-çalışmayı zorunlu hale getiren bir ev ödevi-çalışma programı değildir.
BEP NEDEN GEREKLİDİR?
• Engel türü ve derecesi ne olursa olsun tüm bireyler öğrenebilir.
• BEP, kişiye özel yol haritası çizilmesidir.
• BEP sayesinde bireyin desteklenmesi gereken alanlarının ne şekilde ve hangi sürede desteklenmesi gerektiği planlanır.
• Çocuklarda dil, problem çözme, zihinsel süreçler, davranışsal özellikler ve öğrenme özellikleri birbirinden farklılık gösterebilir.
• BEP sayesinde çocuğun gelişimi konusunda okul yönetimi, öğretmenler ve veli ortak paydada buluşabilir.
• Veli çocuğunun eğitim sürecinde aktif olur ve okul ile diyalog süreci canlanır.
KİMLERİN BEP’E İHTİYACI VARDIR?
• Zihinsel yetersizliği olan bireyler
• Görme yetersizliği olan bireyler
• İşitme yetersizliği olan bireyler
• Dil ve konuşma güçlüğü olan bireyler
• Bedensel yetersizliği olan bireyler
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyler
• Özel öğrenme güçlüğü olan bireyler
• Yaygın gelişimsel bozukluğu olan bireyler (otizm)
• Üstün/Özel yetenekli bireyler • Duygusal ve sosyal uyum güçlüğü olan bireyler • Süreğen hastalığı olan bireyler
BEP’İN YARARLARI
BEP’ in yararları ebeveyn, çocuk, öğretmen ve toplum açısından şöyle sıralanabilir:
• Öğrenci açısından; öğrencinin engelinden kaynaklanan farklı ihtiyaçların neler olduğu belirlenir ve sağlanacak özel eğitim hizmetleriyle öğrencinin bilgi ve beceri eksiklerinin nasıl giderileceği açığa kavuşturulur. BEP sürecinde öğrenmeyi daha anlamlı hale getirecek teknikleri öğrenmiş öğretmenlerin katılımı sağlanarak, çocuğun eğitiminde becerilerin geliştirilmesi ve öğretimde farklı düzenlemelerin yapılması sağlanır. BEP bireyi bağımsız bir yaşama hazırlar.
• Anne-baba açısından; ebeveynle okul personeli arasında iletişim aracı görevi görür ve çocuğun ihtiyaçları, nelerin sağlanabileceği ve karşılaşılacak sonuçların neler olabileceği konusunda her iki tarafta da eşit söz hakkı sağlar. Ebeveynlerle okul arasındaki görüş farklılıklarının çözümlenmesi konusunda önemli yarar sağlamaktadır.
• Öğretmen açısından; öğretmenin çocuğun hedeflenen amaçlar doğrultusunda ilerlemesini belirlemede uygulama ve değerlendirme aracı olarak işlev görmesine olanak sağlar. Sınıf ortamı, sınıf dışından danışmanlarla ve diğer disiplinlerden gelen kişilerle paylaşılarak sınıf öğretmeninin alternatif öğretim yöntemleri geliştirmesini sağlar. Öğretmen için bir plan ve kılavuz görevi görür.
• Toplum açısından; gelişmiş toplumlarda engelli çocuklara, normal çocuklara verilen hakların verilmesi sağlanmıştır. Bireyi topluma uyumlu ve yararlı hale getirmeyi amaçlaması bakımından da yararlıdır. fazla yetersizliği olan bireyler
